Hướng tới bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng thông qua đổi mới chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt

Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ hút thuốc lá cao trên thế giới. Đặc biệt, thống kê cho thấy, tỷ lệ học sinh sử dụng thuốc là điện tử đã gia tăng từ 2,6% năm 2019 lên 3,5% năm 2022. Bên cạnh đó, tỷ lệ thừa cân cũng là một vấn đề báo động. Từ năm 2010-2020, tỷ lệ thừa cân ở trẻ em trong độ tuổi học đường đã tăng gấp đôi. Trong bối cảnh đó, chính sách thuế tiêu thụ đặc biệt được xem là một trong những công cụ phù hợp nhằm góp phần định hướng, hạn chế tiêu dùng các sản phẩm có hại cho sức khỏe, môi trường và gây lãng phí cho xã hội, góp phần bảo vệ sức khoẻ của người dân. Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) được ban hành năm 1990, sau nhiều lần sửa đổi đã mang lại nhiều tác động tích cực đến kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy vẫn còn tồn tại những bất cập, hạn chế, chẳng hạn như đối tượng chịu thuế TTĐB còn hẹp, thuế suất với một số sản phẩm có hại còn thấp chưa đạt được mục tiêu hạn chế tiêu dùng hoặc phương pháp tính thuế còn chưa phù hợp. Chính vì vậy, đổi mới chính sách thuế TTĐB là cần thiết để phù hợp với những mục tiêu đề ra trong các định hướng của Đảng và Nhà nước về tiêu dùng cũng như góp phần đảm bảo thu nguồn thu ngân sách nhà nước.

Trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường quản lý tài chính công tại Việt nam”, do Liên minh châu Âu và Chính phủ Đức đồng tài trợ, Bộ Tài chính Việt Nam và GIZ vừa tổ chức hội thảo tại thành phố Hạ Long nhằm tham vấn ý kiến của các bên liên quan bao gồm đối tượng chịu tác động trực tiếp như hiệp hôi, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, các cơ quan ở trung ương và địa phương. Hội thảo tập trung thảo luận nội dung bổ sung đối tượng chịu thuế TTĐB, phương pháp tính thuế và đề xuất nghiên cứu lộ trình điều chỉnh thuế phù hợp để các doanh nghiệp có thời gian điều chỉnh và thích ứng.

Trên cơ sở ý kiến của đại diện các đơn vị tham gia, dự thảo Luật Thuế TTĐB sẽ tiếp tục được hoàn thiện để trình Chính phủ, trình UBTVQH báo cáo Quốc hội thông qua đề nghị bổ sung dự án tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV (tháng 10/2023) và trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua dự án Luật thuế TTĐB (sửa đổi) tại kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV (tháng 5/2024).

Ông Nguyễn Thành Hưng – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách Thuế - Bộ Tài chính cho biết: “Một chính sách mới luôn được kỳ vọng mang đến những tác động tích cực nhất định, đặc biệt khi xem xét tổng thể tác động của chính sách chính sách và chủ trương của Đảng và nhà nước. Chúng ta đang ở trong giai đoạn đề nghị xây dựng văn bản luật; trong thời gian tới, chúng tôi mong sẽ tiếp tục nhận được những đóng góp của người dân, tổ chức để đảm bảo chính sách đạt được sự đồng thuận cao và phát huy hiệu quả tích cực khi đi vào cuộc sống.”