Opis projekta
Naziv projekta: Socijalna prava za ranjive grupe
Nalogodavac: Ministarstvo za ekonomsku saradnju i razvoj Savezne Republike Njemačke (BMZ)
Zemlja: Bosna i Hercegovina
Politički nosilac: Ministarstvo zdravstva i socijalne zaštite (AL), Ministarstvo za ljudska prava i izbjeglice (BiH). Ministarstvo administracije lokalne samouprave (KS), Ministarstvo rada i socijalne politike (MK), Ministarstvo javne uprave i lokalne samouprave (SRB)
Period trajanja projekta: 2015.–2018.
Kontekst
Pristupanje Evropskoj Uniji je proklamovani politički cilj pet zemalja Zapadnog Balkana: Albanije, Bosne i Hercegovine, Kosova, Makedonije i Srbije. Štaviše, one su, izuzev Kosova, ratifikovale Evropsku socijalnu povelju i preuzele obavezu da će garantovati sveobuhvatna socijalna prava.
Ipak i dalje ima nedostataka u implementaciji acquis communautaire-a (prava i obaveze koje su zajedničke državama članicama EU) upravo u oblasti socijalne politike i garantovanja osnovnih prava, uključujući i pravo na nediskriminaciju. Posljedice snose prije svega pripadnici osjetljivih grupa, odnosno (etničkih) manjina (Romi i drugi, npr. Aškalije i Balkanski Egipćani), lica sa invaliditetom, samohrani roditelji, interno raseljena lica, stari, LGBT, siromašni stanovnici ruralnih područja, osjetljivi (potencijalni) migranti i povratnici, kao i žene i djevojke. Pripadnici ranjivih grupa često nemaju dovoljno saznanja o socijalnim pravima, kao ni pristupa socijalnim uslugama, obrazovanju, zdravstvu i smještaju. Njihovi uslovi života su često katastrofalni. Mnogi pripadnici Romske zajednice na Zapadnom Balkanu žive ispod nacionalnog praga siromaštva i nisu u stanju da sebi osiguraju egzistenciju. Najčešće zavise od pomoći države. Nadležne institucije međutim nisu do sada bile u stanju da u ih dovoljnoj mjeri podrže. Ključni lokalni i nacionalni akteri nisu u stanju da stvore adekvatne uslove za garantovanje jednakog pristupa socijalnim pravima i socijalnim uslugama za sve osjetljive grupe.
Cilj
Ključni akteri, kao što su centri za socijalni rad, lokalne uprave i nevladine organizacije, su poboljšali uslove za osiguranje jednakih osnovnih socijalnih prava za ranjive grupe u odabranim opštinama.
Naš pristup
Državne institucije koje su zadužene da osiguraju ljudska prava i socijalne usluge, odabrane opštine nadležne za pružanje ovih usluga, kao i organizacije civilnog društva u socijalnom sektoru su u fokusu ovog regionalnog projekta. Projekt daje podršku u jačanju kompetencija uposlenika u institucijama i organizacijama kao i u učinkovitosti uključenih državnih i nedržavnih institucija, koncentrirajući se na četiri oblasti djelovanja:
- Socijalne usluge
Promovišu se inovativni i adekvatni pristupi socijalnom radu, naročito u oblasti socijalnog rada na terenu („outreach“). Stoga projekt radi na poboljšanju kapaciteta lokalnih aktera kao što su centri za socijalni rad, lokalne uprave i nevladine organizacije. - Unapređenje u podizanju svijesti i informisanosti
Pružanje podrške u provođenju obrazovnih aktivnosti u oblasti socijalnih prava, socijalnih usluga i nediskriminacije. Lokalni akteri pojačavaju svoj angažman kako bi o tome senzibilizirali i približili tu temu ranjivim grupama. Aktivnosti u vezi sa senzibiliziranjem su usmjerene i općenito na građane i zajedno se implementiraju sa domaćim organizacijama za ljudska prava i antidiskriminaciju. - Finansiranje lokalnih socijalnih usluga
Projekt predstavlja rješenja za dugoročno financiranje lokalnih socijalnih usluga za ranjive grupe. Savjetuje lokalne državne i ne-državne aktere o razvoju održivih koncepata finansiranja za pružanje takvih usluga, te podržava njihovo provođenje. Ovi akteri uče kako identifikovati izvore finansiranja i primijeniti ih za financiranje. Projekt je također uveo model 'društvenog poslovanja' koji komercijalnu dobit ponovno investira u društveno orijentisane mjere i time uspostavlja održivu finansijsku osnovu za uključene organizacije. - Uzajamno učenje
Fokus je na regionalnoj razmjeni isprobanih i provjerenih rješenja i na širenju primjera dobre prakse. Projekt podržava učenje i umrežavanje među zainteresovanim stranama na lokalnom i nacionalnom nivou. Cilj mu je stvoriti uslove u kojima ti akteri mogu podijeliti svoje uspješne pristupe socijalnoj uključenosti ranjivih grupa, kako unutar sopstvenih zemalja tako i u drugim zemljama Zapadnog Balkana.
Rezultat
- Mapiranje ranjivih grupa (s posebnim naglaskom na povratnike) i socijalnih usluga dostupnih na lokalnom nivou je završeno u svim pilot opštinama
- Multidisciplinarni mobilni timovi/radne grupe za rad s ranjivim grupama uspostavljeni su u većini pilot opština
- Prilagođene obuke za izgradnju kapaciteta za pristup i implementaciju IPA sredstava su u toku
- Obuke za izgradnju kapaciteta zainteresovanih strana na teme ljudskih prava, socijalnih prava i antidiskriminacije su u toku
- Razvoj prilagođenih usluga povratnicima u odabranim opštinama je pokrenut
- Regionalna razmjena među nevladinim organizacijama na temu socijalnih poduzeća i daljnji koraci (npr. studije izvodljivosti za obećavajuće socijalne poslovne ideje, razvoj poslovnih planova itd.) su u toku